Η ...τρισυπόστατη θεά Εκάτη..

Η ...τρισυπόστατη θεά Εκάτη..

Θα ήταν ιδιαίτερα απλουστευτικό να 

θεωρήσει κάποιος την αρχαία Ελληνική 

Μυθολογία σαν εξιστόρηση φανταστικών

 γεγονότων με διάφορους συμβολισμούς

 και, ταυτόχρονα, να αγνοήσει το 

επιστημονικό και μεταφυσικό μήνυμα 

που αυτή εκπέμπει από τα βάθη των 

αιώνων.




Γιατί μπορεί μεν η Ελληνική Μυθολογία να πλημμυρίζει από το 

φως του Ήλιου και την ανθρώπινη διάσταση των Θεών της που 

δεν διστάζουν να κατεβαίνουν από τον Όλυμπο, 

να αναμειγνύονται με τους θνητούς, να ερωτεύονται και να 

συναλλάσσονται όπως αυτοί, εμφορούμενοι από τα 

ίδια με αυτούς συναισθήματα, πολλοί όμως συμβολισμοί της

 Μυθολογίας, όπως ο αριθμός τρία και οι, διαφόρων εκφάνσεων 

τριαδικές θεότητες εκφράζουν μία βαθύτερη φιλοσοφική και 

υπαρξιακή αντίληψη για τη γένεση, το θάνατο και, γενικά, 

τη μοίρα του ανθρώπου, χωρίς ιδιαίτερες δαιμονικές 

ή μοιρολατρικές προλήψεις.

Έτσι και η πιο σκοτεινή θεότητα της αρχαίας Ελλάδας, 

η Εκάτη δεν έχει τίποτα κοινό με τα ξωτικά της

 Αγγγλοσαξωνικής μυθολογίας ή τους μυθικούς δαίμονες 

της Μεσοποταμίας, όπως την πρωτόπλαστη Lilith της Kabbale

 και του Talmud.

Η Εκάτη ήταν κόρη Τιτάνων (του Πέρση και της Αστερίας),

 προϋπήρχε των Θεών του Ολύμπου και κυριαρχούσε σε Γη, 

Θάλασσα και Ουρανό. Και όταν ο Ζευς αναγνωρίσθηκε Θεός των 

Θεών και των θνητών την τίμησε διατηρώντας όλες τις θεϊκές 

της δυνάμεις, όπως ο Ησίοδος μας γνωρίζει στη Θεογονία του 

(στ. 411-412): «η (Αστερία) δ’ υποκυσαμένη Εκάτην τέκε, 

την περί πάντων Ζευς Κρονίδης τίμησε».

Η Εκάτη ήταν γνήσια Ελληνική 

θεότητα. Προστάτευε όσους 

απένειμαν δικαιοσύνη, τους 

κυνηγούς, τους πολεμιστές, 

τους ψαράδες και τα κοπάδια 

των βοσκών, εξ’ ου και η 

προσωνυμία της κουροτρόφος. 

Είχε στενή σχέση με τον Άδη 

και η μυθολογία την θέλει διαμεσολαβητή της επανόδου της 

Περσεφόνης από τον κάτω κόσμο και της απόδοσής της στη 

μητέρα της Δήμητρα.


Αργότερα, στους κλασσικούς χρόνους, η θεότητα της Εκάτης 

αρχίζει να παίρνει άλλη διάσταση. Πρώτος ο Ευριπίδης στη 

«Μήδεια» την παρουσιάζει σαν προστάτιδα των μαγισσών άποψη,

 που μετά πολλούς αιώνες, μας μεταφέρει και ο W. Shakespeare

 στην τραγωδία του «Macbeth». Ίσως από την κλασσική 

αρχαιότητα και μετά, η Εκάτη «ταυτίζεται» με τη Δήμητρα 

(ή την Άρτεμη) και την Περσεφόνη σε μία τριαδική οντότητα,

 θηλυκού γένους όπως αυτές που συναντούμε σε πολλές 

θρησκείες.

Η ταύτιση αυτή είναι καθαρά συμβολική, δεδομένου ότι 

εκφράζει την επικυριαρχία των τριών θεϊκών οντοτήτων στον 

Ουρανό και τη Σελήνη (Εκάτη), στη Γη (Άρτεμη) και στον Άδη 

(Περσεφόνη). Τρεις όμως ήσαν και οι μυθικές Γοργόνες,

 η Σθενώ (Δύναμη), η Ευρυάλη (Θάλασσα) και η Μέδουσα 

(Σοφία), αλλά και οι φοβερές Ερινύες, Τισεφόνη, Αλυκτώ 

και Μέγαιρα, που γεννήθηκαν από το αίμα του Ουρανού όταν 

αυτός ακρωτηριάσθηκε από τον Κρόνο.

Αλλά και η ίδια η Εκάτη, στους ύστερους χρόνους της 

αρχαιότητας, εμφανίζεται σαν τρισυπόστατη εκφράζοντας

 ουσιαστικά τους τρεις κόσμους (Θεϊκό, Γήινο και Νεκρικό). 

Οι προς τιμήν της εορτές, τα Εκάτεια ετελούντο σε τρίστρατα, 
κατά προτίμηση εκτός των πόλεων ενώ, σε μία άλλη γιορτή 
κάθαρσης των οικιών, 

τα Οξυθύμια, επικαλούντο το όνομά της για την εκδίωξη των 

κακών πνευμάτων. Τα αγάλματα της θεάς έφεραν, συνήθως, 

τρία πρόσωπα ενώ, σε άλλες εκδοχές το πρόσωπο της 

γυναίκας συνόδευαν ένα πρόσωπο αλόγου και ένα, λέοντα.

Αντώνης Καμμάς




ellinonpaligenesia