Διαβάζοντας κανείς
μυθολογία από οποιοδήποτε μέρος του
κόσμου θα συναντήσει τακτικά, πλάσματα
που όμοια τους δεν υπάρχουν πια. Πλάσματα
που οι αρχαιολόγοι τα εξηγούν ως ιερά
αποκυήματα της καλπάζουσας φαντασίας
του αρχαίου ανθρώπου. Η άποψη αυτή μπορεί
σαφώς να καλύπτει πλήθος από τις ανησυχίες
μας, καθώς σίγουρα ένας πρωτόγονος
πολιτισμός που δεν μπορεί να κατανοήσει
τα φυσικά στοιχεία θα τα ερμηνεύει ως
πανίσχυρες μορφές, αλλά πολλές φορές
όταν αυτά τα όντα έχουν δημιουργούς ή
γονείς, τότε αφήνουν ένα παράθυρο στην
επιστήμη να τα δει ώς τερατογεννέσεις
και σε μια γκρίζα ζώνη στο λυκόφως να
τα εκλάβει ακριβώς όπως περιγράφονται:
όχι σαν δημιουργήματα της φύσης ή της
φαντασίας, αλλά του ανθρώπου ή κάποιου
"θεού από τον ουρανό"...
Στο πρώτο μέρος, θα προσπαθήσω να συγκεντρώσω όλα αυτά τα ανθρωπόμορφα πλάσματα από τους πολιτισμούς ανά την υφήλιο που φαίνεται να έχουν δεχτεί εξωτερική παρέμβαση κατά την εξέλιξη τους στους αρχαίους χρόνους. Τουλάχιστον τα πιο σημαντικά.
Κένταυροι:
Το πλέον γνωστό τέτοιο πλάσμα, καθώς φιγουράρει και στο ζωδιακό κύκλο (τοξότης). Απεικονίζονται μεν ανθρωπόμορφοι, με ανθρώπινο το άνω τμήμα του κορμού, και ζωικό (αλογίσιο) το κάτω. Ως ιδιοσυγκρασίες, όμως, φαίνεται πως δεν ήταν αρκετά ισορροπημένοι και παρουσιάζονται ως είδη πρωτόγονα που όφειλαν περισσότερα στη ζωική φύση τους παρά στην ανθρώπινη κληρονομιά τους (με εξαίρεση τον Χείρωνα που ήταν ιδιαίτερα ευφυής και σοφός δάσκαλος). Ο μύθος τους τοποθετεί στη Θεσσαλία και η παρουσία τους ξεκινά από έναν γηγενή βασιλιά των Λαπίθων.
Κύκλωπες:
Οι Κύκλωπες ήταν μυθικά όντα της Ελληνικής μυθολογίας και της Ρωμαϊκής μυθολογίας με ένα μάτι στη μέση του μετώπου. Εξάλλου η λέξη κύκλωπας προέρχεται από τη σύνθεση των δυο λέξεων κύκλος και οφθαλμός και προσδιορίζει κάποιο ον με ένα μόνο μάτι στο κούτελο. Ο Στράβων αναφέρει ότι οι Κύκλωπες ήρθανε από τη Λυκία και φτιάξανε τείχη και άλλες κατασκευές στην Τίρυνθα και στις Μυκήνες, γνωστές ως Κυκλώπεια Τείχη.
Μέδουσα:
Η Μέδουσα στην ελληνική μυθολογία αναφέρεται ως μία από τις τρεις Γοργόνες. Από τις τρεις αυτές αδελφές η Μέδουσα ήταν η θνητή. Το άλλο της όνομα ήταν Γοργώ, που σημαίνει άγρια ματιά. Κόρη του Φόρκυ ή Φορκέα και της Κητούς, αδελφή των Γοργόνων: Σθενώ και Ευρυάλη, και των Γραιών: Δεινώ, Ενυώ και Πεφρηδώ. Κατά μια εκδοχή ήταν τόσο όμορφη που ο Ποσειδώνας ήθελε να ενωθεί μαζί της. Μεταμορφωμένος σε άλογο βρέθηκε σε επαφή μαζί της, στον ιερό χώρο της Αθηνάς. Η θεά, εξοργισμένη με το γεγονός, δεν μπορούσε να έρθει σε ρήξη με τον Ποσειδώνα και έτσι ξέσπασε πάνω στη Μέδουσα. Την μεταμόρφωσε σε απεχθές τέρας, που αντί για μαλλιά είχε φίδια. Η ασχήμια της ήταν τέτοια, που όποιος την κοιτούσε στο πρόσωπο πέτρωνε. Τελικά τη σκότωσε ο Περσέας, με την βοήθεια της Αθηνάς. Το κεφάλι της, το περίφημο «Γοργόνειο», το παρέλαβε η θεά από τον ήρωα και το επέθεσε στην ασπίδα της, επειδή το κεφάλι της, ακόμη και νεκρό, πέτρωνε όποιον το κοίταζε.
Σάτυροι-Σειληνοί:
Οι Σάτυροι ήταν κατώτερα μυθικά όντα "δαίμoνες" της ελληνικής μυθολογίας, (πνεύματα των βουνών και των δασών), τους οποίους η Ποίηση και η Τέχνη τους απεικόνιζαν από τη μέση και πάνω σχεδόν ανθρωπόμορφους, φαλακρούς και με μυτερά αυτιά, με πόδια και ουρά τράγου, σε αντίθεση με τους Σειληνούς, των οποίων το κάτω μισό του σώματος έμοιαζε με αλόγου. Ήταν, όπως και οι Σειληνοί, υπηρέτες και σύντροφοι του θεού Διόνυσου, τον οποίον είχαν μεγαλώσει από παιδί. Αγαπημένη τους ασχολία ήταν το παίξιμο αυλού και κιθάρας, ο τρύγος και το μεθοκόπημα, αλλά και το κυνήγι των κοριτσιών, που αποτελούσαν όλα μαζί την προσωποποίηση της γονιμότητας της Φύσης.
Σφίγγα:
Στην ελληνική μυθολογία η Σφίγγα ήταν ένα τέρας που έφερνε κακοτυχία και καταστροφή. Σύμφωνα με τον Ησίοδο ήταν κόρη της Χίμαιρας και του Όρθρου ή κατά άλλους του Τυφώνος και της Έχιδνας. Αναπαριστάται ως φτερωτό λιοντάρι με κεφάλι γυναίκας ή ως γυναίκα με πέλματα και στήθη λιονταριού, ουρά ερπετού και φτερά πτηνού. Το όνομά της προέρχεται από τη λέξη σφίγγω.
Μινώταυρος:
Στην Ελληνική μυθολογία, ο Μινώταυρος ήταν ένα ον με σώμα ανθρώπου και κεφάλι και ουρά ταύρου. Πέρα από την περιγραφική αυτή ονομασία του, το όνομα του Μινώταυρου ήταν Αστερίων. Κάποιες φορές αναπαρίσταται ακόμα ως ταύρος με κορμό ανθρώπου, σε αντιστοιχία με τον Κένταυρο. Κατοικούσε στο Λαβύρινθο, κτίσμα που φτιάχτηκε από το Δαίδαλο κατόπιν εντολής του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Ο Μινώταυρος σκοτώθηκε από τον Θησέα.
Γίγαντες:
Οι Γίγαντες (κατά τους αρχαίους Έλληνες) ήταν όντα τρομακτικά και υπερφυσικά (υπάρχουν και στη Σκανδιναβική μυθολογία με το όνομα Γιοτούν-Jotun). Είχαν μορφή ανθρώπου αλλά ήταν τρομεροί στην όψη, πελώριοι στο ανάστημα και ακαταμάχητοι στη δύναμη. Το σώμα τους ήταν φολιδωτό και κατέληγε σε ουρά σαύρας. Είχαν πυκνά μαλλιά και μακριά γένια. Στα τριχωτά χέρια τους κρατούσαν μακριά και λαμπερά ακόντια. Μολονότι είχαν θεϊκή καταγωγή ήταν θνητοί ή τουλάχιστον για να σκοτωθούν έπρεπε να χτυπηθούν ταυτόχρονα από ένα θεό και ένα θνητό. Άλλες παραδόσεις έλεγαν ότι κάποιοι από τους Γίγαντες ήταν αθάνατοι όσο πατούσαν στο έδαφος όπου είχαν γεννηθεί. Επικρατέστερο μέρος για τη γέννησή τους είναι η Παλλήνη της Χαλκιδικής, μια περιοχή εξαιρετικά άγρια.
Κέκροπας:
Ο Κέκροπας ήταν γιος της Μητέρας Γης και μυθικός ιδρυτής της πρώτης πόλης των Αθηνών στην Ακρόπολη (που ονομαζόταν Κεκροπί εκείνο τον καιρό), είναι ο πρώτος αττικός ήρωας και χθόνια θεότητα, παρουσιαζόμενος συνήθως ως διφυής, από τη μέση και πάνω άνθρωπος και από τη μέση και κάτω φίδι. Θεωρείται γενάρχης των Αθηναίων (Κεκροπίδες), ενώ πιστεύεται ότι ο τάφος του βρισκόταν στο βορειοδυτικό τμήμα της στοάς των Καρυάτιδων στο Ερέχθειο (Κεκρόπιο). Λατρευόταν κυρίως στην Ακρόπολη υπό τη μορφή φιδιού, έχοντας το δικό του ιερέα, ενώ σ' αυτόν αποδίδονται η θέσπιση διάφορων νόμων, η εφεύρεση της γραφής, η απογραφή του πληθυσμού, η κατάργηση των ανθρωποθυσιών, η ταφή των νεκρών, ο τρόπος οικοδόμησης οικιών αλλά η διαιτησία στη διαφωνία μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κηδεμονία της πόλης.
Έχιδνα:
Στην Ελληνική μυθολογία η Έχιδνα, ήταν το τέρας που υπήρξε η μητέρα των σημαντικότερων τεράτων της μυθολογίας. Ήταν κόρη του Ουρανού και της Γαίας (ή της Κητούς). Είχε το πρόσωπο όμορφης γυναίκας και το σώμα ερπετού.
Εκατόγχειρες:
Στην ελληνική μυθολογία οι Εκατόγχειρες ήταν τέρατα, παιδιά του Ουρανού και της Γαίας. Οι Εκατόγχειρες ήταν τρεις: ο Βριάρεως ή Αιγαίων, ο Κόττος και ο Γύγης. Το όνομά τους οφείλεται στο ότι είχαν εκατό χέρια ο καθένας. Επιπλέον, ο κάθε Εκατόγχειρας είχε 50 κεφάλια και ήταν γιγαντόσωμος. Η δύναμή τους ήταν υπερφυσική. Μόλις γεννήθηκαν οι Εκατόγχειρες, ο πατέρας τους τους έκλεισε στα βάθη της γης. Από εκεί τους ελευθέρωσε ο Δίας για να τον βοηθήσουν κατά την Τιτανομαχία. Αφού οι Τιτάνες νικήθηκαν, ο Δίας τους έκλεισε στα Τάρταρα και έβαλε τους Εκατόγχειρες να τους φυλάγουν. Στην κινεζική μυθολογία υπάρχει μια θεότητα με το όνομα Αβαλοκιτεσβάρα Μποντισάτβα ή Γκουάν Γιν, με τα ίδια χαρακτηριστικά και στην Ινδία η θεά Κάλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου